Beyin Hastalıkları

Anevrizma Çeşitleri

BT Anjiyografide anevrizma (okun ucundaki şişkinlik)

Belirtiler: Duvarı çok zayıf olduğundan baloncuklar kanama riski taşırlar. Genelde içinde seyrettikleri beyin zarlarının arasına (Subaraknoid Kanama) ve bazan da beyin dokusunun içine (İntraserebral Kanama)’ya neden olurlar. Daha nadir olmak üzere epilepsi (sara hastalığı) nöbetlerine, damar tıkanmalarına veya sinir basısına bağlı belirtilere neden olabilirler.

Anevrizması kanamış olan hastaların 1/3’ü hastaneye ulaşamadan; ulaşabilenlerin de % 25-40’ı hastanede kaybedilir. Hayatta kalanların %25’inde çeşitli oranlarda sakatlıklar gelişir. İlk kanamadan sonra anevrizmanın tekrar kanama ve ölüme yol açma riski çok daha yüksektir. Kanamamış anevrizmalarda kanama riski her bir sene için %1-2 oranında artar.

Tanı: Büyük anevrizmalar her zaman olmasa da, Beyin Tomografisi ve Beyin MR tetkiklerinde görünebilirler. Kesin teşhisleri için ya Beyin damarlarının bilgisayarlı tomografik anjiyografisi (BT Anjiyo) veya klasik beyin anjiyografisi (DSA) gerekir.

Tedavi: Belirti versin veya vermesin bütün anevrizmaların tedavi edilmesi gerekir. Anevrizmalarda iki çeşit tedavi yöntemi vardır ve hangisinin uygulanacağına vakaya ve hastanın tercihine göre karar verilir.

• Cerrahi Yöntem: Beyin cerrahisi uzmanları tarafından uygulanır. Kafa kemiği kaldırılır ve Beyin Omurilik Suyu (BOS) ile dolu doğal boşluklar kullanılarak beynin derinlerinde bulunan balona ulaşılır ve balonun boynuna klips yerleştirilir. En büyük riski ameliyat sırasında balonun kanamasıdır. 

• Endovasküler Yöntem: Radyoloji uzmanları tarafından uygulanır. Kasıktan çok ince hortumlarla damarın içine girilir ve hortum balona kadar ilerletilir. Ya damarın içine “stent” konur veyahut da balonun içine pıhtılaşıp sertleşen “coil” adında bir madde dökülür. Damar tıkanması, baloncuğun kanaması ve işleme rağmen baloncuğun büyümeye devam etmesi gibi riskleri vardır. 

İçi doldurulmuş anevrizma

Hem içi doldurulmuş ve hem de stent konmuş anevrizma

Serebral Arteriyovenöz Malformasyon (Serebral AVM)

Beyinde Damar Yumağı olarak da bilinir. Doğumsal bir bozukluktur. Damarlarda meydana gelen bir gelişim bozukluğuna bağlı olarak, beyinde atardamarlarla (resimde solda kırmızı renkte) toplardamarlar (resimde mavi renkte) arasında kanama riski taşıyan damar yumağı (resimde ortadaki yuvarlak kırmızı kısım) meydana gelir. Yumağın damarları arasında beyin dokusu bulunur. 

Belirtiler: Duvarı çok zayıf olduğundan AVM’ler kanama riski taşırlar. Genelde içinde seyrettikleri beyin zarlarının arasında kanamaya (Subaraknoid Kanama) ve bazen de beyin dokusunun içinde kanamaya (İntraserebral Kanama) neden olurlar. Daha nadir olmak üzere epilepsi (sara hastalığı) nöbetlerine ve damar tıkanmalarına neden olabilirler. Yıllık kanama riskleri %2-4’tür.

Tanı: AVM’ler her zaman olmasa da, Beyin Tomografisi ve Beyin MR tetkiklerinde görünebilirler. Kesin teşhisleri için klasik beyin anjiyografisi (DSA) gerekir.

Tedavi: AVM’lar kanama riski taşıdıklarından mutlaka tedavi edilmeleri gerekir. Genelde uygulanan üç tedavi seçeneği bulunmaktadır. Hangi tedavi seçeneğinin tercih edileceğine vakaya göre karar verilir.

• Cerrahi tedavi: Beyin cerrahisi uzmanları tarafından yapılır. Mikrocerrahi yöntemiyle damarsal bağlantıları kapatılıp kesildikten sonra AVM tamamen çıkarılır.
• Embolizasyon: Radyoloji uzmanları tarafından uygulanır. Kasıktan çok ince bir hortumla damarın içine girilir ve hortum AVM’yi besleyen damarlara kadar ilerletilir. Damarın içine pıhtılaşıp sertleşen bir madde dökülür. Damar tıkanması ve işleme rağmen baloncuğun tekrar kanlanmaya başlaması veya büyümeye devam etmesi gibi riskleri vardır.
• Gamma Knife (Gamma Bıçağı): Bir radyoterapi (ışın tedavisi) yöntemidir. Bu konuda uzmanlaşmış beyin cerrahisi uzmanları ve radyasyon onkolojisi uzmanlarının ortak işbirliğini gerektirir. Çapı 3cm’den küçük ve derin yerleşimli AVM’ler için uygulanır. İşlemden sonra AVM’nin bir yıl sonra ortadan kalkması beklenir ve bu süre içerisinde kanama riski tedavi edilmemişlerle aynı orandadır. Radyasyona bağlı beyin hasarı, tedavinin başarısız olması ve işlem başarıya ulaşana kadar geçen süre içerisinde kanama gelişmesi gibi riskleri vardır.  

 Serebral Kevrnom Serebral Kevrnom (Serebral Kavernöz Anjiyom)

Doğumsal bir bozukluktur. Damarlarda oluşan bir gelişim bozukluğuna bağlı olarak beyinde atardamarlar (resimde kırmızı renkte) ile toplardamarlar (resimde mavi renkte) arasında oluşan anormal bir damar yumağıdır (resimde atardamar ile toplardamar arsındaki topak). Yapı olarak AVM’lere benzerlik gösterirler; ancak, içlerinde beyin dokusu bulunmaz.  

Belirtiler: Beyin dokusunun içinde kanamaya (intraserebral kanama) sebep olurlar ve kanadıkları bölgenin yaptığı göreve göre belirti verirler. Bir kısmı da epilepsi (sar hastalığı) nöbetlerine sebep olurlar.

Tanı: Bilgisayarlı beyin tomografisi ve Beyin MRI ile teşhis edilirler.

Tedavi: Belirti vermeyen kavernomlar takip edilirler. Belirti verenlerde ise tedavi, ameliyatla kavernomun alınmasıdır. Ameliyatın riskleri, kavernomun bulunduğu bölgeye göre değişir. 

 Serebral Venöz Anjiyom

Beyinde anormal gelişmiş bir toplardamardır. Doğumsal bir bozukluktur. Genellikle herhangi bir soruna neden olmaz ve tedavi gerektirmez.